Matruşka operasyonu

Rusya'nın Suriye'ye birkaç uçak sevkiyatıyla başlayıp hava üssü edinmeye varan ve katman katman açılan operasyon planlaması IŞİD'le mücadelenin çok ötesine geçiyor.

Her şeyi algı operasyonlarıyla yönetebileceğini sanmak acınası bir durum. Suriye’ye tampon ya da güvenli bölge niyetine 100’er bin kişilik üç mülteci kenti kurdurma planıyla BM koridorlarına dalan Türkiye heyeti, New York’tan sepetinde neyle dönüyor?
Fransız desteği, Alman kösteği, Amerikan ikircikliği ve Rus bariyeri.

Fransız diplomasisi pervasızdır, fırsatçıdır. Erken öter, ansızın vurur, zamansız satar. Fransız treniyle yola çıkılmaz.
 

Almanlar hesap yapar, olmaza olur demez. Türkiye’nin uçuşa yasak bölge talebine destek çıkan Fransa Cumhurbaşkanı François Hollande’a yanıt veren Şansölye Angela Merkel’in dediği gibi: “Güvenliği garanti altına alamazsak o zaman Srebrenitsa’dan bile daha kötü bir durum ortaya çıkabilir.”
Obama’nın BM kürsüsünden tiratları Başbakan Ahmet Davutoğlu’nun ruhunu şenlendirmiş olabilir ama bütün bunlar büyük bir kamyonun geri vites gıcırtısına benziyor.
 

İzleyebildiğim kadarıyla New York’taki Rus-Amerikan mesaisinden 5 uzlaşı, 2 arıza konusu öne çıktı.
 

Mutabakat hanesi:
 

1- Suriye’de rejim değiştirme sevdasından vazgeçmiş olan ABD, Rusya ile siyasi çözüm sürecini ilerletecek.
2- Suriye’de siyasi çözüm için kurulan müzakere masasında İran’a yakılan kırmızı ışık yeşile döndü. Nükleer mutabakattan sonra gelen ikinci önemli bir kırılma. Obama “Rusya ve İran dahil herkesle çalışmaya hazırız” dedi. Rusya, ABD, İran, Türkiye, Suudi Arabistan ve Mısır’ın ekimde temas grubu olarak Cenevre’de buluşabilir.
3- ABD’nin Rusya’nın Suriye’de IŞİD’e karşı hava operasyonlarına katılmasına itirazı yok. ‘IŞİD ile mücadele iki ülkenin de çıkarına’ mesajı verildi.
4- Rusya, Suriye’de kara harekâtına kalkışmayacağına dair garanti verdi.
5- İki ülke 18 ay önce askıya alınmış askerlerin askerlerle diyalog mekanizmasını Suriye semalarında çarpışmamak için yeniden çalıştırdı. Yani Rus ve Amerikan güçleri operasyon sırasında koordine içinde olacak.
Arıza hanesi:
1- ABD Suriye’de siyasi çözüm babında kademeli geçiş öneriyor. Yani müzakere Esad’la yapılacak ama kontrollü geçişin sonunda Esad çekilmiş olacak. Sihirli formül ‘kontrollü geçiş’. Rusya ise “Esad’ın kalıp kalmayacağına seçimde Suriye halkı karar verir” diyor.
2- ABD, Esad yönetiminin IŞİD’e karşı mücadeleye ortak edilmesi önerisine yanaşmıyor.

RUS TEZKERESİ

İki gücün müzakere masasına giderken çıtaları yükseğe koymaları normal. O yüzden agresif çıkışlar, sert sözler ve kışkırtıcı hamleler şaşırtıcı olmayacaktır.

BM’deki yüzleşmelerden sonra Rusya cephesindeki kararlılıkta bir pörsüme var mı? Hayır. Tersine kritik adımlar devam ediyor.

Dün Rusya, Suriye’ye askeri müdahaleyi resmileştirdi. Federasyon Konseyi, Putin’in yurt dışına asker gönderme talebini onayladı. Kremlin İdaresi Başkanı Sergey İvanov iki kritik noktanın altını çizdi:

- Askeri yardım talebi Esad’dan geldi.
- Hava operasyonuna katılacak, kara harekâtı düzenlenmeyecek.
Suriye Cumhurbaşkanlığı da Rusya’ya askeri yardım davetinde bulunduklarını teyit etti. Ki bu Rusya’ya “Uluslararası hukuk açısından tek meşru güç benimkisi’ deme fırsatı veriyor.

Peki, ABD Rus askeri tezkeresi için nasıl bir tepki verdi: “Haberimiz var.”

Rusya, etkili hava saldırıları düzenleyerek ABD’nin IŞİD’e karşı bir yıldır yürüttüğü operasyonunun etkisinin sorgulanmasını sağlayacak yani uluslararası koalisyonun ipliğini pazara çıkartacak. Hatta ‘Terörle mücadele ediyorum’ derken sadece IŞİD ve Nusra’yı değil ABD ve müttefiklerinin 4 yıldır desteklediği silahlı grupları da vuracak. Nitekim Rus uçaklarının dün Humus, Hama ve Lazkiye vilayetlerinde çok sayıda hedefi bombaladı. Bunların hepsinin IŞİD mevziisi olması mümkün değil. Amerikalı yetkililer Rusya’nın operasyonu önceden haber verdiğini kaydetti.

Rusya, bir taraftan ABD’yle iletişim içinde kalırken diğer taraftan da karşı strateji geliştirme fırsatı vermeyecek kadar hızlı hareket ediyor. Yani Rus müdahalesi sürprizlerle gelişiyor. Putin “Askeri operasyon süreli” dese de müdahalenin kapsamının öngörülenden çok daha geniş ve farklı olduğunu matruşkanın katları açıldıkça göreceğiz. Rusya için hedef tam sonuç almak yani Suriye ordusunu tüm şehirleri kontrol edecek noktaya getirmek.

Planlama sadece Suriye ile sınırlı değil. Dün Rusya, İran, Irak ve Suriye arasında askeri istihbarat koordinasyonu için öngörülen mekanizmanın devreye girmesi için Rus uzmanlar da Bağdat’a gitti. Suriye’den sonra Irak sahnesi de hareketlenecek.

OBAMA’NIN SEÇENEKSİZLİĞİ

Suriye yolunda bozgun yiyen ‘devrim’ kervanının ‘Obama doktrini çöktü’ diye tefe koyduğu Washington çok fena köşeye sıkıştı. Malum bu doktrin Amerikan askerlerinin postalları bir daha yere değmeyecek yani yeni bir kara savaşı açılmayacak parolasına dayalı. Obama Libya’ya yaptığı gibi sahaya inmeden Esad karşıtı güçlere alan açma ve koruma sağlama seçeneğine de yanaşmadı. Bu konudaki tereddüdünü 2014’te New York Times’e verdiği röportajda şu sözlerle dile getirmişti: “Kaddafi gittiğinde herkes kendini iyi hissetti ve ‘Teşekkürler Amerika’ diyen pankartlar açtı. Sivil gelenekleri olmayan toplumlar için daha fazla atılgan çabalar olmalı. İşte bu benim şimdi her şeye uyguladığım ders ve sorduğum soru: ‘Askeri olarak müdahale etmeli miyiz? Ertesi gün için bir yanıtımız var mı?”

Ertesi gün, yani Esad’dan sonrası… Obama’yı Putin’le masaya oturmaya zorlayan da bu soru.

ABD’nin elindeki Suriye’ye son müdahale aracı Eğit-Donat Programı yüz kızartıcı fiyaskonun ardından resmen askıya alındı. Pentagon Sözcüsü Peter Cook dün programın tepeden tırnağa gözden geçirileceğini açıkladı. Onlar gözden geçirirken Rusya, Suriye sahnesini çoktan hallaç pamuğu gibi savurmuş olacak.

Obama stratejisinin yönetim içinde de çatlaklara yol açtığı anlaşılıyor. Politico’ya göre Rusya, Ukrayna ve Avrasya’dan sorumlu Savunma Bakan Yardımcısı Evelyn Farkas Ukrayna ve Suriye’de Rusya’nın saldırgan hareketlerine verilmesi gereken yanıt konusunda anlaşmazlık yaşadığı için istifasını sundu. Ukrayna’ya ölümcül askeri yardıma onay veren Obama Kiev’e silah yardımına karşıydı. Yine Politico’ya göre Obama, danışmanlarından Suriye’de Rusya’nın eylemlerine karşı neler yapılabileceği konusunda fikir istedi ama yeni bir öneriyle dönen olmadı. Rusya’yı IŞİD’e karşı operasyona ortak etmemek ABD ve ortaklarının ilk pişmanlığı olabilir. Şimdi Putin, IŞİD ve Nusra ile savaş konseptinde Körfez-Batı ortaklığının 4.5 yıllık hikâyesini süpürüyor. Ve bu hareketine kimi hasımlarından bile gizliden gizliye alkış alıyor. Neo-Con ruhların kâbus yaşattığı Obama da alkışlayanlardan biri midir, belki!

kaynak : http://www.radikal.com.tr

KAFİAD uğur mumcu'nun sokaği 20-5 g.o.p. ankara  Tel : + 90(312) 447 49 70 Fax : + 90(312) 446 99 12